Wat is non HDL cholesterol?

Wat is non HDL cholesterol en waarom is het belangrijk voor jouw gezondheid?

Wat is non HDL cholesterol?

Non-HDL cholesterol wordt steeds vaker genoemd in discussies over hartgezondheid, naast de bekende begrippen zoals LDL en HDL cholesterol. Maar wat is non-HDL cholesterol precies?

Waarom is het belangrijk om dit type cholesterol in de gaten te houden en wat betekent het voor jouw gezondheid?

In dit artikel leggen we alles uit wat je moet weten over non-HDL cholesterol, hoe het wordt gemeten, en waarom het een belangrijke indicator is voor je hartgezondheid.

Wat is cholesterol en waarom is het belangrijk?

Voordat we dieper ingaan op wat is non HDL cholesterol, is het belangrijk om een goed begrip te hebben van cholesterol in het algemeen.

Cholesterol is een vetachtige stof die in ons lichaam wordt aangemaakt en ook voorkomt in voedingsmiddelen. Het heeft een aantal belangrijke functies, zoals:

• Opbouw van celwanden: Cholesterol is essentieel voor de structuur van onze celmembranen.

• Aanmaak van hormonen: Het lichaam gebruikt cholesterol om hormonen zoals oestrogeen, testosteron en cortisol te produceren.

• Productie van galzuren: Deze zuren helpen bij de vertering van vetten in de darmen.

Hoewel cholesterol noodzakelijk is voor de goede werking van ons lichaam, kan een teveel aan cholesterol in het bloed een risico vormen voor de gezondheid van je hart en bloedvaten.

Verschillende soorten cholesterol

Cholesterol reist niet zomaar door je bloed, maar is gebonden aan speciale eiwitten die lipoproteïnen worden genoemd. Er zijn verschillende soorten lipoproteïnen die cholesterol vervoeren, waaronder:

• LDL (Low-Density Lipoprotein): Vaak “slecht cholesterol” genoemd omdat het zich kan ophopen in de wanden van bloedvaten en zo bijdraagt aan de vorming van plaques. Deze plaques verhogen het risico op hartaanvallen en beroertes.

• HDL (High-Density Lipoprotein): Ook wel “goed cholesterol” genoemd omdat het overtollig cholesterol uit de bloedvaten terugbrengt naar de lever, waar het wordt afgebroken.

• VLDL (Very Low-Density Lipoprotein): Deze lipoproteïne bevat voornamelijk triglyceriden, een ander soort vet in het bloed dat ook schadelijk kan zijn bij hoge waarden.

Non-HDL cholesterol omvat al het cholesterol in het bloed dat geen HDL is, en dit kan een betere indicatie geven van je totale risico op hart- en vaatziekten.

Wat is non HDL cholesterol precies?

Definitie van non-HDL cholesterol

Non HDL cholesterol is simpelweg het totale cholesterolgehalte min het HDL cholesterol. Dit omvat LDL, VLDL, en andere lipoproteïnen die schadelijk kunnen zijn voor de bloedvaten.

Omdat al deze soorten cholesterol kunnen bijdragen aan de vorming van plaques, wordt non-HDL cholesterol gezien als een betrouwbare maat voor het risico op hart- en vaatziekten.

Non HDL cholesterol wordt steeds vaker genoemd als een waardevolle parameter, omdat het een breder beeld geeft van de soorten cholesterol die risico’s vormen voor de gezondheid van de bloedvaten.

Het biedt een completere beoordeling van je cardiovasculaire risico dan alleen LDL cholesterol.

Hoe wordt non-HDL cholesterol gemeten?

Non HDL cholesterol wordt berekend door het HDL cholesterol af te trekken van het totale cholesterol. De formule is als volgt:

Non-HDL cholesterol = Totale cholesterol – HDL cholesterol

Dit betekent dat je alleen een standaard bloedonderzoek nodig hebt om je totale en HDL cholesterol te meten. Het resultaat van non-HDL cholesterol kan dan eenvoudig worden berekend.

Waarom is non-HDL cholesterol belangrijk?

Non HDL cholesterol wordt beschouwd als een belangrijke maatstaf omdat het alle vormen van “slecht” cholesterol bevat.

Waar LDL cholesterol zich richt op slechts één type lipoproteïne, houdt non-HDL cholesterol rekening met alle lipoproteïnen die een bijdrage kunnen leveren aan de ophoping van plaque in de slagaders.

Uit onderzoek blijkt dat non-HDL cholesterol een betere voorspeller kan zijn voor hart- en vaatziekten dan LDL cholesterol, vooral bij mensen met bepaalde risicofactoren, zoals diabetes of overgewicht.

Wat zijn gezonde waarden voor non-HDL cholesterol?

Net als bij andere vormen van cholesterol zijn er richtlijnen voor wat als een gezonde waarde wordt beschouwd voor non-HDL cholesterol. Over het algemeen geldt:

• Gezonde waarde: Minder dan 3,4 mmol/L

• Verhoogd risico: Tussen 3,4 en 4,1 mmol/L

• Hoog risico: Meer dan 4,1 mmol/L

Het is belangrijk om in overleg met je arts te bepalen welke streefwaarden voor jou passend zijn, vooral als je al andere risicofactoren hebt, zoals een hoge bloeddruk of diabetes.

Wat veroorzaakt een hoog non-HDL cholesterol?

Ongezonde levensstijl

Een van de belangrijkste oorzaken van een hoog non-HDL cholesterol is een ongezonde levensstijl. Dit omvat:

• Ongezonde voeding: Voeding rijk aan verzadigde vetten, transvetten, en suiker kan je cholesterolwaarden negatief beïnvloeden. Voorbeelden zijn gefrituurd voedsel, rood vlees, en bewerkte producten.

• Lichamelijke inactiviteit: Gebrek aan lichaamsbeweging draagt bij aan gewichtstoename en verhoogt het risico op een hoog cholesterolgehalte.

• Roken: Nicotine en andere chemicaliën in sigarettenrook beschadigen de bloedvaten, wat bijdraagt aan de ophoping van cholesterol.

Erfelijke factoren

Genetische aanleg kan ook een rol spelen. Familiaire hypercholesterolemie is een erfelijke aandoening waarbij het lichaam moeite heeft om overtollig cholesterol te verwijderen.

Dit resulteert vaak in hoge waarden van zowel LDL als non-HDL cholesterol.

Overige oorzaken

Bepaalde medische aandoeningen, zoals diabetes, hypothyreoïdie, en nierziekten, kunnen ook bijdragen aan een verhoogd non-HDL cholesterol. Deze aandoeningen beïnvloeden de manier waarop het lichaam cholesterol verwerkt en transporteert.

Hoe kan je non-HDL cholesterol verlagen?

Gelukkig zijn er meerdere manieren om je non-HDL cholesterol te verlagen en zo je risico op hart- en vaatziekten te verkleinen. Hier zijn enkele effectieve strategieën:

1. Gezonde voeding

Het aanpassen van je dieet is een van de meest effectieve manieren om je cholesterolwaarden te verbeteren. Richt je op voedingsmiddelen die helpen het cholesterol te verlagen, zoals:

• Vezelrijke voeding: Volkoren producten, groenten, fruit en peulvruchten bevatten veel oplosbare vezels, die helpen om overtollig cholesterol uit het lichaam te verwijderen.

• Gezonde vetten: Kies voor onverzadigde vetten, zoals die in olijfolie, noten, en vette vis. Deze vetten kunnen helpen om LDL cholesterol te verlagen.

• Beperken van verzadigde vetten en transvetten: Vermijd voedingsmiddelen die rijk zijn aan verzadigde vetten, zoals boter, volvette zuivelproducten en gefrituurd voedsel.

2. Lichamelijke activiteit

Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om het goede HDL cholesterol te verhogen en het slechte LDL en non-HDL cholesterol te verlagen.

Probeer ten minste 30 minuten matige tot intensieve fysieke activiteit per dag te doen, zoals wandelen, fietsen of zwemmen.

3. Afvallen

Als je overgewicht hebt, kan afvallen helpen om je cholesterolwaarden aanzienlijk te verbeteren. Zelfs een bescheiden gewichtsverlies van 5-10% kan een positieve invloed hebben op non-HDL cholesterol.

4. Stoppen met roken

Roken verlaagt het HDL cholesterol en beschadigt de wanden van je bloedvaten, wat de ophoping van cholesterol vergemakkelijkt. Stoppen met roken kan je hartgezondheid verbeteren en helpen om je non-HDL cholesterolwaarden te verlagen.

5. Medicatie

In sommige gevallen kan het nodig zijn om medicijnen te gebruiken om je cholesterolwaarden te verlagen. Statines zijn de meest voorgeschreven medicatie voor het verlagen van LDL cholesterol, en kunnen ook bijdragen aan het verlagen van non-HDL cholesterol. Overleg altijd met je arts of medicatie voor jou nodig is.

Non-HDL cholesterol en hart- en vaatziekten

Waarom non-HDL cholesterol een betere voorspeller kan zijn

Zoals eerder genoemd, kan non-HDL cholesterol een betere indicator zijn voor hart- en vaatziekten dan alleen LDL cholesterol.

Dit komt omdat het niet alleen rekening houdt met LDL, maar ook met andere atherogene lipoproteïnen die bij kunnen dragen aan slagaderverkalking.

Onderzoeken hebben aangetoond dat hoge non-HDL waarden sterk geassocieerd zijn met een verhoogd risico op hartziekten, beroertes en andere cardiovasculaire aandoeningen.

Non-HDL cholesterol versus LDL cholesterol

Terwijl LDL cholesterol vaak de focus is in cholesterolmetingen, biedt non-HDL cholesterol een bredere kijk op de verschillende lipoproteïnen die schade kunnen veroorzaken.

Vooral bij mensen met risicofactoren zoals diabetes of een hoge triglyceridenwaarde, kan non-HDL cholesterol nuttiger zijn om het totale cardiovasculaire risico in te schatten.

Rol van triglyceriden

Triglyceriden zijn een ander soort vet in het bloed dat ook wordt meegenomen in non-HDL cholesterol.

Verhoogde triglyceriden kunnen het risico op hart- en vaatziekten vergroten, vooral wanneer ze gepaard gaan met hoge LDL waarden.

Non-HDL cholesterol geeft daarom een completer beeld van alle schadelijke vetten in het bloed.

Conclusie: Wat is non-HDL cholesterol en waarom is het belangrijk?

Non-HDL cholesterol is een waardevolle indicator voor de gezondheid van je hart en bloedvaten. Het omvat al het cholesterol dat een potentieel risico vormt, behalve HDL, en geeft daarmee een vollediger beeld van je cardiovasculaire gezondheid dan alleen LDL cholesterol.

Door aandacht te besteden aan je non-HDL cholesterolwaarden, kun je beter inschatten welk risico je loopt op hart- en vaatziekten en gerichte stappen ondernemen om je gezondheid te verbeteren.

Het verlagen van non-HDL cholesterol is mogelijk door gezonder te eten, meer te bewegen, te stoppen met roken en eventueel medicatie te gebruiken.

Door hier actief mee aan de slag te gaan, kun je je risico op ernstige gezondheidsproblemen aanzienlijk verminderen.

Veelgestelde vragen over non-HDL cholesterol

1. Wat is het verschil tussen LDL en non-HDL cholesterol?

LDL cholesterol is slechts een deel van het totale “slechte” cholesterol, terwijl non-HDL cholesterol alle vormen van lipoproteïnen omvat die schadelijk kunnen zijn, waaronder LDL, VLDL en andere. Non-HDL cholesterol geeft daardoor een vollediger beeld van de risico’s.

2. Hoe vaak moet ik mijn non-HDL cholesterol laten meten?

Het is aan te raden om regelmatig je cholesterolwaarden te laten controleren, vooral als je risicofactoren hebt zoals overgewicht, roken of een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten. Je arts kan je adviseren over de frequentie.

3. Hoe snel kan ik mijn non-HDL cholesterol verlagen?

Het verlagen van non-HDL cholesterol kan enkele weken tot maanden duren, afhankelijk van de veranderingen die je aanbrengt in je levensstijl en of je medicatie gebruikt. Consistentie is de sleutel tot succes.

Dit advies is puur ter informatie en is niet bedoeld ter vervanging van medisch advies of medicijnen. Neem contact op met je huisarts of specialist voor je de adviezen op deze website toepast.